Domingo Fontán, universal e inmenso

Texto extraído das novas do día da ORGACCMM. Domingo Fontán, universal e inmenso: plasmou o primeiro mapa matemático de Galiza, subiu ós montes máis senlleiros e reflectiu tódalas parroquias.

Porta do Conde, alí onde Domingo Fontán Rodríguez veu á vida un 17 de abril de 1788, rendeu homenaxe ao seu veciño máis ilustre no 224 aniversario do seu nacemento. Máis de dous séculos nos que os méritos contraídos polo xeógrafo e matemático non contaron co debido recoñecemento. Foi Fontán un personaxe "tan sumamente importante coma marxinado na historia", lamentou Braulio Mondragón, membro da xunta directiva da Asociación Cultural Domingo Fontán e que onte exerceu de pregoeiro, papel que xa asumira en 2002. Aquel ano limitouse a realizar un repaso biográfico de Fontán e as súas múltiples facetas de docente, industrial (estivo á fronte da primeira fábrica de papel de Galicia, en Lousame), político, astrónomo, enxeñeiro e proyectista (deseñou o trazado da primeira liña ferroviaria de Galicia entre Santiago e Carril). En definitiva, un Domingo Fontán "inmenso" que destacou fundamentalmente como xeógrafo e autor da Carta Xeométrica de Galicia, o primeiro mapa matemático da nosa comunidade cuxa elaboración se prolongou durante 17 anos nos que Fontán percorreu até o último recuncho da xeografía galega. "Unha gran proeza" só superada no seu momento pola cartografía francesa, incidiu Mondragón, que definiu ao ilustre de Porta do Conde como "un prócer que trascende todas as fronteiras", o que leva a consideralo como "un personaxe universal".

A piques de cumprirse o 25 aniversario da asociación que leva o nome do xeógrafo, non cabe máis que recoñecer o seu traballo de divulgación. Entre os seus principais logros, o impulsar en 2004 a primeira biografía de Domingo Fontán ­escrita por Xosé Lois Vila Fariña, onte presente nos actos conmemorativos­ e a construción da Casa dá Cultura de Fontán, inaugurada o pasado ano e para a que Braulio Mondragón pediu un esforzo ás administracións para darlle "vida" e contido ­materiais e traballos do xeógrafo ou centrados na súa vida e obra­, dotándoa dun carácter museístico e didáctico que a converta en centro de referencia para escolares ou estudiosos nos ámbitos da xeografía, historia ou matemáticas.

O alcalde, Roberto Vázquez, que presidiu parte dos actos xunto á presidenta da asociación, Concha Méndez, comentou respecto diso que "pasamos por malos momentos e é moi difícil dar contido" a todo o inmoble, aínda que "pensamos en empezar a colocar algún material na planta superior, para ou que xa pedimos presupostos. Queremos, pouco a pouco, ir dando vida a esta casa, que é de todos". Facendo un paralelismo coa complexa situación actual, Vázquez referiuse a Domingo Fontán como "un home que, a pesar dás moitas dificultades, logrou sacar adiante ou seu traballo. Tinga ese don que dá ou ser de Portas".

Braulio Mondragón apuntou outro dos grandes obxectivos: a creación dunha Ruta de Fontán que una aquelas poboacións galegas que máis protagonismo tiveron na vida deste personaxe. Porta do Conde (Portas), Barro, Carril, Noia, Lousame, Santiago e Cuntis (onde faleceu en 1866, descansando os seus restos no Panteón de Galegos Ilustres). "?Estamos xestionando a implicación dous diversos concellos para a programación e continuidade de actos na honra de Fontán", conformando así un percorrido de primeiro nivel tanto cultural como turístico, explicou Mondragón, que fixo un chamamento á cidadanía para que se una á asociación e axuden a lograr as metas expostas.

A lectura do pregón deu paso a unha ofrenda floral ante o monumento de Domingo Fontán. Con anterioridade actuara a banda Unión de Lantaño e entregáronse os premios dun campionato de xadrez. Lograron o primeiro posto Daniel González (categoría benjamín), Christian Duarte (alevín), Inti Edison Padilla (infantil) e Sandro César Padilla (en cadetes e xuvenís).

Fonte orixinal: Diario de Arousa

E na páxina sobre a comunidade, igual lle intereza: Predicar no deserto