martes, 14 de enero de 2014

No canto de loitar por ser unha potencia forestal, fóiselles todo en fume!!!

La Voz de Galicia: Monte galego: 20 anos perdidos?

A idea de retomar o Plan Forestal de 1992 constata o erro dun país que gastou moito máis en apagar lumes que en ordenar o bosque fóiselles

Coa perspectiva que outorga o tempo, podería concluírse, sen moito marxe de erro, que Galicia fracasou na súa política forestal. Con recursos naturais para ser unha potencia, a comunidade infrautiliza gran parte da súa superficie para xerar riqueza industrial. Hai quen pode crer que ao país faltoulle criterio para definir unha estratexia. Pero non é certo. A partitura estaba escrita. Pero non se cumpriu. A intención da Xunta de rescatar o Plan Forestal de Galicia (PFG), aprobado no Parlamento galego en 1992 por unanimidade de todos os grupos, supón recoñecer que, nalgunhas cuestións, perdéronse máis de dúas décadas: 13 anos son atribuíbles a Fraga, 4 ao bipartito e cinco a Feijoo, cuxo Goberno afanase agora en volver sobre un modelo xurdido entón dun consenso e da altura de miras para modernizar un sector estratéxico para Galicia.

Que pretendía aquel gran acordo de hai dous decenios?

Cunha vixencia proxectada entón para 40 anos, é dicir, con visión a longo prazo e cun horizonte fixado para o 2032, o plan prevía para o sector forestal un investimento anual equivalente ao 3 % do orzamento autonómico. O obxectivo prioritario era dotar de competitividade ao monte galego e convertelo nun recurso estratéxico para o desenvolvemento das comarcas. O monte que produce madeira a maior escala é rendible, fixa poboación rural e ten menor risco de incendio.

En que se incumpriu o plan?

En ningún dos moitos anos que pasaron desde que entrou en vigor o plan superouse un investimento anual no sector forestal que superase o 1,5 % do orzamento autonómico. Ademais de investir anualmente a metade do que prevía o acordo, a gran parte dos recursos non foron a modificar a estrutura de propiedade da terra -de forma que rompese o minifundio e mellorásese a rendibilidade do monte - senón a apagar lumes. Hai agora catro anos, en xaneiro do 2010, a industria forestal manexaba datos demoledores: as diferenzas anuais entre as execucións orzamentarias e as previsións do PFG oscilaban entre os 36 e os 52 millóns, é dicir, que o déficit de investimento produtivo no monte supera os 600 millóns de euros. A brusca caída de ingresos que propiciou a maior crise económica da democracia agravou o incumprimento do previsto no PFG.

Cal é o resultado desta dinámica?

Con matices pode dicirse que estamos igual que hai 20 anos. Unhas 700.000 hectáreas deficientemente arboredos, das que 350.000 serían susceptibles dunha reforestación. Un estado de abandono que supón un risco ambiental, como demostran os recorrentes incendios de cada verán, pero que afecta a toda a economía do medio rural. O expresidente da Xunta e economista Fernando González Laxe recorda que un terzo do bosque galego, é dicir, un 33 %, é improductivo, unha porcentaxe moi superior ao que se rexistra noutros países, como é o caso de Finlandia (12 %), Austria (14 %), Suecia (18 %) ou Estados Unidos (21 %). Os datos da Asociación Nacional de Viveiros Forestais de Galicia mostran que, só durante os últimos catro anos, deixáronse de plantar 8.500 hectáreas por falta de investimento público.

Por que é clave a reforestación?

A falta de produción forestal, consecuencia dunha estrutura minifundista da propiedade que hai pouco rendible cortar madeira a pequena escala, está hipotecando a viabilidade futura das industrias. Tanto no primeiro elo da cadea, como é o caso dos serradoiros, o taboleiro ou a pasta, como no segundo, onde opera o sector do moble. En Galicia hai 700.000 propietarios de monte, dos que só 100.000 cortan madeira con regularidade. E isto afecta a toda a cadea de valor: non se poden incrementar as curtas no futuro e a madeira que se oferta en orixe é cara polos altos custos das explotacións, o que obriga ás industrias a traer de fóra unha materia prima que poderían fornecerlle os habitantes do rural galego, azoutado agora polo despoboamento e a crise de rendibilidade das actividades agrogandeiras tradicionais.

Debe fiarse todo ao sector público?

Non, e menos en tempos de crises e restrición orzamentaria. Pero está chamado a xogar un papel dinamizador irreemplazable, tal e como sucede noutros países. As iniciativas impulsadas nos últimos anos para agrupar parcelas e facelas rendibles non arroxaron resultados alentadores. Nin as Unidades de Xestión Forestal (Uxfor) do bipartito nin as Sociedades de Fomento Forestal (Sofor) da Xunta de Feijoo. Un modelo, este último, pensado para atraer investidores privados ao monte.

Por que é estratéxico o sector forestal?

O pasado 9 de xaneiro, durante o Consello da Xunta, o propio presidente galego referiuse á importancia dun sector que conta con 3.000 empresas, que moven unha facturación superior aos 1.700 millóns de euros anuais e que xeran, no medio rural, 20.000 postos de traballo directos. O monte segue sendo tamén un recurso moi valioso para moitas familias. Durante o ano 2012, as vendas de madeira efectuadas por 54.200 propietarios moveron 250 millóns de euros.

Que é o que hai en xogo?

Moito. Confemadera, a asociación que agrupa en Galicia ás empresas do sector forestal, advirte de que, de continuar o actual escenario de falta de investimento público e privado, a economía vinculada ao monte podería perder uns 5.000 postos de traballo directos durante a próxima década. É dicir, destruír a cuarta parte do emprego que xera agora.

No hay comentarios: