Unha vez máis fágome eco do eterno problema que cada verán azouta á Nosa Terra: os lumes, que non só destrúen a natureza e a fauna, se non que a veces trunca a vida dos que loitan contra el. Coincido plenamente con estas catro persoas: a maioría dos lumes son intencionados e así o puiden comprobar cando varios lumes arrasaron a nosa parroquia no 2006, comezando o primeiro preto da unha da maña a carón dunha pista.
Poden léela versión en castelán, nesta ligazón: Agentes y brigadistas narran en primera persona una campaña marcada por la tragedia de Fornelos.
Non foi, nin de lonxe, o peor verán co que tiveron que lidar. Pese ao inferno de Laza, o descontrol de Boiro, o desastre do Macizo Central ou a traxedia de Fornelos, os galegos que cada ano loitan contra o lume viron pasala tempada como unha máis. Volveron a sentir a calor na cara, a imprevisibilidade das chamas, a traizón do vento..., pero coinciden en que, a grandes liñas, foi un verán tranquilo. A pesar de todo, a maioría opinan que o tiro segue estando errado, que máis prevención é máis seguridade e que a mecha non se acende por encantamento. Desde as catro provincias, quen combate o lume gardaron as chamas máis abrasadoras para os políticos: «Levan fracasando trinta anos e non aprenden». Este é o testemuño dun grupo de traballadores que se xogan o bigote en cada saída e que só aceptaron narrar o seu cálido verán a cambio do anonimato, resultado dunha política invariable: o que fala, sofre represalias.
Alberto, capataz de Brigada de Lugo
«Este verán? Unha marabilla». Así de claro exprésase Alberto, que as viu xa de todas as cores. A peor, hai uns anos, cando se refuxiou nunha zona queimada para atacala retagarda dunha fronte. O incendio reactivouse ás súas costas e, cando se deu conta había lume por todas partes. «Este foi dous máis tranquilos, quitando aqueles nos que choveu». E quitando os días de Boiro, claro: «Aí se estivemos apurados. Fixemos xornadas de 14 horas. Foi como no 2006». Loita sen cuartel: «No fronte, o período de descanso non existe. Comes ás seis dá tarde e se che chega a auga é de milagre».
Alberto non ten queixas nin do material nin dos seis mil de Seaga, o colectivo de brigadistas contratados este verán: «Traballaron ben». Tampouco é dos que critican o robusto orzamento de extinción, pero non se explica o de Fornelos: «É moi raro que un capataz deixe soa á brigada. Tes que estar ao lado deles. Ás veces hai que descansar, pero sempre queda alguén responsable dá brigada. Non sei que puido pasar».
Mario, axente forestal de Vigo
«Se tés experiencia e te viches en apertos moitas veces, cunha desgraza como a de Fornelos chéganche tódolos vos recordos. A xente quedou tocada. Fornelos cambiouno todo». Mario, que traballa como coordinador de efectivos en incendios que non requiren a presenza dun enxeñeiro, coñecía, aínda que sen trato, aos dous brigadistas que faleceron. «Entender ou lume é moi complicado. A experiencia dáche unha vantaxe á hora de chegar, pero o vento é fundamental, o que máis nos preocupa». O vento, o combustible e a pendente, explica Mario, son as tres variables cardinais ante un incendio forestal. E só unha é imprevisible.
Doutro xeito, Mario, tamén opina que a campaña foi suave: «Nada que ver con outros anos, como o 2006. Alí foron moitos máis incendios e en menos días». Non comparte as críticas cara á falta de material -«foi o mesmo de sempre»-, nin á bisoñez dos brigadistas: «A pé de lume, pouca diferenza hai».
Andrés, palista con 33 anos de experiencia
«O resumo do verán é moi sinxelo: máis orzamento, máis xente e menos ganas de traballar». Andrés non se morde a lingua. Aplica unha visión global ao problema: «Vostede concibe que un hospital ou un centro de saúde dedicase o 90% do seu orzamento ao servizo de urxencias? Ridículo, non? Pois iso é o que facemos en Galicia coa política forestal».
Andrés, conta, fixo a mili en carros de combate. E de aí debeulle quedar esa paixón polo buldócer. Quen o viu traballar, alucinan: a oruga con valor cortando o paso ás chamas por pendentes imposibles: «Nunca por encima do 40%», precisa Andrés, que subliña que a seguridade é o primeiro, aínda que tamén sabe que, cada verán, á súa máquina hai que cambiarlle as gomas dos portelos, resecas do puro lume. E son moitos anos no corte. Este, onde máis traballou foi no Macizo Central, un dos incendios que tivo peores consecuencias ambientais: «Alí foron todos intereses gandeiros».
«O problema -analiza Andrés- é que aquí se extinguiu o indíxena rural e suplímolo por raparigos e raparigas urbanos. Ao da boina non tiñas que darlle explicacións e a estes dáslles un sacho e dinche que non ten homologación comunitaria. E digo un sacho como a boquilla dunha mangueira. O que nós facemos é matar moscas a canonazos. Pero como ninguén apaga o lume, chámannos tódolos días». Ao mellor, tódalas noites, cando os avións non poden voar: «Os medios aéreos son moi efectivos... psicoloxicamente. E moi caros. Unha hora de voo dun helicóptero custa 1.500 euros. Sabe canto pagan pola dun buldócer? Setenta. Todo isto está moi mal organizado. En calquera cidade hai un protocolo de actuación para cada edificio. Os bombeiros saben o que teñen que facer se hai un incendio, porque o esixe a lei. Existe un protocolo se se produce lume nos Ancares, no Courel ou no Macizo Central?».
-E por que cre que se manteñen todas esas carencias?
-Vostede sabe a cantidade de diñeiro que move o lume?
Ramón, brigadista de Lugo
Ramón é un dos seis mil contratados temporais contra o lume. A súa historia é a de moitos. Con 27 anos chegou rebotado da hostalería. Presentou «unha chea de papeis», segundo conta, someteuse ás probas físicas (oito voltas a unha pista de atletismo cunha mochila de 11 quilos) e asistiu a un curso de dous días. Un teórico e outro práctico. Menos dunha semana despois de chegar ao seu destino, xa estaba fronte a un incendio que durou tres días: «Pensei que ía a ter máis medo. Pero logo, cando cheguei, sentinme mellor». Relata que o xefe da súa brigada achegoulle seguridade: «Ía mirando como facían os outros e eu facía ou mesmo». Sabe que o traballo de quen, como el, aterraron nas chamas sen apenas preparación, foi posto no punto de mira. «Pero, na miña cuadrilla, nunca tiveron que frear por min». Di que noutras é posible, que viu rapaces indolentes e xefes de brigada coa mesma experiencia que el. Ata que, ao principio, pensou en cambiar de cuadrilla a outra na que tiña algún amigo. «Pero troquei de idea. Ou meu xefe dábame moita seguridade. Sempre sabe ou que hai que facer».
Nos dous meses escasos que leva enrolado no servizo, xa lle deu tempo a pasar algún susto. O mes pasado, un incendio pequeno avivouse de golpe co vento: «O fogo estaba nun costado e, eu, enriba dá motobomba tirando mangueira». De súpeto, un refacho enviou o lume alén: «Eu non me din conta, porque estaba agachado, pero sentín moito calor nas costas. Dixéronme que saltase e tireime». As chamas pasáronlle por encima, aínda que a Ramón non lle deu tempo a darse conta do incidente.
Co moito ou co pouco que lle tocou vivir neste par de meses, non o pensa moito: se pode, volverá o ano que vén. Cobra pouco máis de mil euros, pero valora especialmente as condicións de traballo: «Catro días traballando e dous de descanso. Iso non se ten en tódolos traballos».
«Teño compañeiros noutras comunidades autónomas que nunca foron a un incendio»
Poden léela versión en castelán, nesta ligazón: Agentes y brigadistas narran en primera persona una campaña marcada por la tragedia de Fornelos.
Non foi, nin de lonxe, o peor verán co que tiveron que lidar. Pese ao inferno de Laza, o descontrol de Boiro, o desastre do Macizo Central ou a traxedia de Fornelos, os galegos que cada ano loitan contra o lume viron pasala tempada como unha máis. Volveron a sentir a calor na cara, a imprevisibilidade das chamas, a traizón do vento..., pero coinciden en que, a grandes liñas, foi un verán tranquilo. A pesar de todo, a maioría opinan que o tiro segue estando errado, que máis prevención é máis seguridade e que a mecha non se acende por encantamento. Desde as catro provincias, quen combate o lume gardaron as chamas máis abrasadoras para os políticos: «Levan fracasando trinta anos e non aprenden». Este é o testemuño dun grupo de traballadores que se xogan o bigote en cada saída e que só aceptaron narrar o seu cálido verán a cambio do anonimato, resultado dunha política invariable: o que fala, sofre represalias.
Alberto, capataz de Brigada de Lugo
«Este verán? Unha marabilla». Así de claro exprésase Alberto, que as viu xa de todas as cores. A peor, hai uns anos, cando se refuxiou nunha zona queimada para atacala retagarda dunha fronte. O incendio reactivouse ás súas costas e, cando se deu conta había lume por todas partes. «Este foi dous máis tranquilos, quitando aqueles nos que choveu». E quitando os días de Boiro, claro: «Aí se estivemos apurados. Fixemos xornadas de 14 horas. Foi como no 2006». Loita sen cuartel: «No fronte, o período de descanso non existe. Comes ás seis dá tarde e se che chega a auga é de milagre».
Alberto non ten queixas nin do material nin dos seis mil de Seaga, o colectivo de brigadistas contratados este verán: «Traballaron ben». Tampouco é dos que critican o robusto orzamento de extinción, pero non se explica o de Fornelos: «É moi raro que un capataz deixe soa á brigada. Tes que estar ao lado deles. Ás veces hai que descansar, pero sempre queda alguén responsable dá brigada. Non sei que puido pasar».
Mario, axente forestal de Vigo
«Se tés experiencia e te viches en apertos moitas veces, cunha desgraza como a de Fornelos chéganche tódolos vos recordos. A xente quedou tocada. Fornelos cambiouno todo». Mario, que traballa como coordinador de efectivos en incendios que non requiren a presenza dun enxeñeiro, coñecía, aínda que sen trato, aos dous brigadistas que faleceron. «Entender ou lume é moi complicado. A experiencia dáche unha vantaxe á hora de chegar, pero o vento é fundamental, o que máis nos preocupa». O vento, o combustible e a pendente, explica Mario, son as tres variables cardinais ante un incendio forestal. E só unha é imprevisible.
Doutro xeito, Mario, tamén opina que a campaña foi suave: «Nada que ver con outros anos, como o 2006. Alí foron moitos máis incendios e en menos días». Non comparte as críticas cara á falta de material -«foi o mesmo de sempre»-, nin á bisoñez dos brigadistas: «A pé de lume, pouca diferenza hai».
Andrés, palista con 33 anos de experiencia
«O resumo do verán é moi sinxelo: máis orzamento, máis xente e menos ganas de traballar». Andrés non se morde a lingua. Aplica unha visión global ao problema: «Vostede concibe que un hospital ou un centro de saúde dedicase o 90% do seu orzamento ao servizo de urxencias? Ridículo, non? Pois iso é o que facemos en Galicia coa política forestal».
Andrés, conta, fixo a mili en carros de combate. E de aí debeulle quedar esa paixón polo buldócer. Quen o viu traballar, alucinan: a oruga con valor cortando o paso ás chamas por pendentes imposibles: «Nunca por encima do 40%», precisa Andrés, que subliña que a seguridade é o primeiro, aínda que tamén sabe que, cada verán, á súa máquina hai que cambiarlle as gomas dos portelos, resecas do puro lume. E son moitos anos no corte. Este, onde máis traballou foi no Macizo Central, un dos incendios que tivo peores consecuencias ambientais: «Alí foron todos intereses gandeiros».
«O problema -analiza Andrés- é que aquí se extinguiu o indíxena rural e suplímolo por raparigos e raparigas urbanos. Ao da boina non tiñas que darlle explicacións e a estes dáslles un sacho e dinche que non ten homologación comunitaria. E digo un sacho como a boquilla dunha mangueira. O que nós facemos é matar moscas a canonazos. Pero como ninguén apaga o lume, chámannos tódolos días». Ao mellor, tódalas noites, cando os avións non poden voar: «Os medios aéreos son moi efectivos... psicoloxicamente. E moi caros. Unha hora de voo dun helicóptero custa 1.500 euros. Sabe canto pagan pola dun buldócer? Setenta. Todo isto está moi mal organizado. En calquera cidade hai un protocolo de actuación para cada edificio. Os bombeiros saben o que teñen que facer se hai un incendio, porque o esixe a lei. Existe un protocolo se se produce lume nos Ancares, no Courel ou no Macizo Central?».
-E por que cre que se manteñen todas esas carencias?
-Vostede sabe a cantidade de diñeiro que move o lume?
Ramón, brigadista de Lugo
Ramón é un dos seis mil contratados temporais contra o lume. A súa historia é a de moitos. Con 27 anos chegou rebotado da hostalería. Presentou «unha chea de papeis», segundo conta, someteuse ás probas físicas (oito voltas a unha pista de atletismo cunha mochila de 11 quilos) e asistiu a un curso de dous días. Un teórico e outro práctico. Menos dunha semana despois de chegar ao seu destino, xa estaba fronte a un incendio que durou tres días: «Pensei que ía a ter máis medo. Pero logo, cando cheguei, sentinme mellor». Relata que o xefe da súa brigada achegoulle seguridade: «Ía mirando como facían os outros e eu facía ou mesmo». Sabe que o traballo de quen, como el, aterraron nas chamas sen apenas preparación, foi posto no punto de mira. «Pero, na miña cuadrilla, nunca tiveron que frear por min». Di que noutras é posible, que viu rapaces indolentes e xefes de brigada coa mesma experiencia que el. Ata que, ao principio, pensou en cambiar de cuadrilla a outra na que tiña algún amigo. «Pero troquei de idea. Ou meu xefe dábame moita seguridade. Sempre sabe ou que hai que facer».
Nos dous meses escasos que leva enrolado no servizo, xa lle deu tempo a pasar algún susto. O mes pasado, un incendio pequeno avivouse de golpe co vento: «O fogo estaba nun costado e, eu, enriba dá motobomba tirando mangueira». De súpeto, un refacho enviou o lume alén: «Eu non me din conta, porque estaba agachado, pero sentín moito calor nas costas. Dixéronme que saltase e tireime». As chamas pasáronlle por encima, aínda que a Ramón non lle deu tempo a darse conta do incidente.
Co moito ou co pouco que lle tocou vivir neste par de meses, non o pensa moito: se pode, volverá o ano que vén. Cobra pouco máis de mil euros, pero valora especialmente as condicións de traballo: «Catro días traballando e dous de descanso. Iso non se ten en tódolos traballos».
«Teño compañeiros noutras comunidades autónomas que nunca foron a un incendio»
«Hai lumes con oitenta persoas; corenta traballan e o resto estorban»
No hay comentarios:
Publicar un comentario